Terwijl sommigen twijfelen aan het vitale belang van de natuur voor onze toekomst, onderneemt Brussel actie en neemt het beheerplannen aan voor al zijn Natura 2000-gebieden, met name om de biodiversiteit te versterken. Onder impuls van Alain Maron, Brussels minister van Leefmilieu, werd op donderdag 13 juli een tweede reeks plannen goedgekeurd door de regering. Tegen 2024 moeten alle Natura 2000-gebieden in Brussel een eigen beheerplan hebben.
Het Natura 2000-netwerk
Het Natura 2000-netwerk is een Europees netwerk van bijzondere natuurgebieden, waarin landen zich ertoe verbinden de bescherming van de biodiversiteit te verzoenen met menselijke activiteiten. Bijna 20% van het Europese grondgebied maakt deel uit van dat netwerk. In Brussel bestrijkt het Natura 2000-netwerk 14% van het gewestelijke grondgebied en omvat het een vijftigtal gebieden, verspreid over drie grote zones:
- het Zoniënwoud met bosrand en de Woluwevallei in het zuidoosten van Brussel (2.071 ha);
- de bosgebieden en open gebieden in Ukkel (134 ha);
- de vochtige gebieden en bosgebieden van de Molenbeekvallei in het noordwesten van het Gewest (116 ha).
Het beheer van de Natura 2000-gebieden
Overeenkomstig de Europese wetgeving heeft elk Natura 2000-gebied specifieke doelstellingen inzake natuurbescherming. In de Natura 2000-beheerplannen worden de concrete maatregelen vastgesteld die moeten worden genomen om die doelstellingen te bereiken, rekening houdend met de specifieke kenmerken van het gebied, zowel op natuurlijk als op sociaal-economisch gebied: hier een moerasgebied, daar moestuinen, een visvijver, een speelplein …
Alain Maron, minister van Leefmilieu: “In Brussel zetten we ons in voor de natuur! De bescherming van ons natuurlijk erfgoed is namelijk essentieel om de gevolgen van de klimaatverandering tegen te gaan en de Brusselaars een gezonde en aangename leefomgeving te bieden. Met deze Natura 2000-plannen zorgen we voor een duurzaam en geharmoniseerd beheer van onze groene ruimten om de biodiversiteit in ons gewest te behouden en te herstellen.”
De Natura 2000-beheerplannen vormen dus een duidelijk en samenhangend kader voor alle actoren van alle gebieden, die momenteel door tientallen verschillende protagonisten worden beheerd of bewoond (gewestelijke, federale of gemeenschapsadministraties, gemeenten, OCMW’s, privé-eigenaars, enz.). Die plannen worden gecoördineerd door Leefmilieu Brussel en er wordt dus uitgebreid over overlegd voordat ze door de regering worden goedgekeurd, zodat de verschillende eigenaars en actoren het eens worden over de relevante maatregelen voor elk gebied. Enkele voorbeelden:
- het dood hout in het gebied behouden omdat het koolstof opslaat en onderdak of voedsel biedt aan vele dier-, schimmel- en plantensoorten;
- het gedifferentieerd maaien ontwikkelen, d.w.z. de frequentie en de hoogte van het maaien aanpassen aan het gebruik (spelen, nestelen, wilde bloemenweiden die essentieel zijn voor bestuivers, enz.);
- de afvloeiing en de natuurlijke terugwinning van het regenwater verbeteren om een goede voorziening voor de flora te garanderen;
- de oevers van de waterlopen herstellen;
- …
Drie nieuwe beheerplannen voor het gebied van de Woluwevallei werden op 22 juni door de regering aangenomen (in eerste lezing) en zullen in september worden onderworpen aan een openbaar onderzoek.
