Sinds 2020 brengt het Brussels Clean Air Partnership talrijke actoren – burgers, onderzoekers, verenigingen, overheden, enz. – samen rond projecten voor het meten, bewustmaken en bestrijden van luchtverontreiniging om de gezondheid van de Brusselaars te verbeteren. Na een succesvolle eerste fase hebben de partners beslist om het initiatief uit te breiden om nieuwe onderzoeks- en actieprogramma’s te ondersteunen om bij te dragen aan de transitie naar duurzame stedelijke mobiliteit.
Vandaag kondigen de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, Leefmilieu Brussel en de stichting Bloomberg Philanthropies op initiatief van minister van Leefmilieu Alain Maron een reeks nieuwe initiatieven aan om de luchtkwaliteit in de Belgische hoofdstad te verbeteren. In deze nieuwe fase van het Clean Air Partnership, dat in 2020 gelanceerd werd, en via het werk van Bloomberg Philanthropies op het Europese vasteland worden de acties van het Gewest om de luchtverontreiniging aan te pakken en zijn klimaatdoelstellingen voor 2030 te halen, ondersteund.
Volgens het Europees Milieuagentschap veroorzaakt de luchtverontreiniging elk jaar meer dan 400 000 vroegtijdige sterfgevallen in Europa, waarvan ongeveer 9000 enkel en alleen in België. Twee jaar geleden sloegen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de stichting Bloomberg Philanthropies de handen in elkaar om de luchtverontreiniging, die een grote uitdaging is voor de volksgezondheid, aan te pakken. Dankzij dat eerste partnerschap konden belangrijke gegevens over de in Brussel ingeademde lucht verzameld worden om een beter inzicht te krijgen in de bronnen van verontreiniging en de gevolgen daarvan voor de gezondheid. Op basis van die kennis zal de nieuwe fase van dit partnerschap meer op actie gericht zijn en zullen verschillende concrete maatregelen gefinancierd worden om de luchtkwaliteit in Brussel te verbeteren. Dit partnerschap brengt vertegenwoordigers van de academische wereld, niet-gouvernementele organisaties en de overheidssector samen om een breed scala van projecten uit te voeren ter vermindering van de luchtverontreiniging en de verkeersgerelateerde broeikasgasemissies.
Volgens Michael R. Bloomberg, speciaal gezant van de Verenigde Naties voor klimaatambitie en -oplossingen en oprichter van Bloomberg Philanthropies en Bloomberg L.P., zorgt luchtverontreiniging jaarlijks voor honderdduizenden doden in Europa. Door het partnerschap met het Brussels Gewest uit te breiden, worden de gewestelijke leiders volgens Bloomberg geholpen om te beschikken over de instrumenten die ze nodig hebben om de luchtverontreiniging aan te pakken en te verminderen, de klimaatverandering te bestrijden en levens te redden.
Alain Maron, Brussels minister van Leefmilieu en Klimaattransitie: ‘Luchtverontreiniging bedreigt onze gezondheid en die van onze planeet. Het is onze plicht alles in het werk te stellen om ervoor te zorgen dat de Brusselaars schone lucht kunnen inademen en in een gezonde omgeving kunnen leven. De oplossingen zijn collectief en de bijzondere eigenschap van ons partnerschap bestaat er dan ook in te steunen op de bijdragen van een verscheidenheid aan actoren. Door de voortzetting van dit partnerschap met Bloomberg Philanthropies nemen we concrete maatregelen om onze mobiliteit duurzamer te maken, zodat iedereen zich gemakkelijk kan verplaatsen zonder te vervuilen.’
Concreet worden in de tweede fase van het Brussels Clean Air Partnership de volgende initiatieven voor de transitie naar duurzamere stedelijke mobiliteit ondersteund:
- de oprichting van een incubator voor innovatie op het vlak van emissiearme stadslogistiek in het kader van #GreenDealLogistics: het goederenvervoer in Brussel verloopt momenteel hoofdzakelijk over de weg, met alle negatieve gevolgen van dien voor het milieu en de gezondheid. Dagelijks rijden er 16 000 vrachtwagens en 26 000 bestelwagens voor leveringen in Brussel. Hoewel het goederenvervoer slechts 17% van het verkeer vertegenwoordigt, is het verantwoordelijk voor 28% van de PM2,5, 34% van de NOx-emissies en ongeveer 25% van de verkeersgerelateerde CO2-emissies. In het kader van de Green Deal die het Brussels Gewest vorige week gelanceerd heeft, zullen de VUB en haar onderzoekscentrum Mobilise Research Group een incubator voor proefprojecten oprichten om de emissies van de logistieke sector te verminderen;
- de uitvoering van stedelijke acties om de luchtkwaliteit te verbeteren: bijvoorbeeld schoolstraten, opleidingen, educatieve bewustmakingsacties over stedelijke mobiliteit en de fiets in scholen en dichtbevolkte wijken, met name met Les chercheurs d’air en Pro Velo;
- de analyse van de impact van de lage-emissiezone (LEZ) op de gezondheid:de Onafhankelijke Ziekenfondsen, een van de verzekeringsinstellingen van het land met meer dan 2 miljoen leden, zullen in samenwerking met de KU Leuven, een gerenommeerde universiteit met een lange onderzoekstraditie, de Health and Environment Alliance en VITO, een onafhankelijke onderzoeksorganisatie op het gebied van cleantech en duurzame ontwikkeling, de impact van de lage-emissiezones in Brussel, Antwerpen en Gent op de luchtkwaliteit en de gezondheid kwantificeren;
- de ontwikkeling van een instrument om de luchtkwaliteit te modelleren: op basis van de gegevens die in het kader van het eerste partnerschap verzameld en getest zijn, zal de Université catholique de Louvain een realtime en voorlopige kartering van de NO2-niveaus ontwikkelen. Dit project zal resulteren in een instrument voor het modelleren van de impact op de luchtkwaliteit van projecten voor de herinrichting van de openbare ruimte, om dit aspect te objectiveren en te integreren in het ontwerp van de Brusselse openbare ruimte.
Cathy Macharis, professor aan de VUB en coördinatrice van de onderzoeksgroep Mobilise: ‘Het goederenvervoer heeft een gezondheidskost van zo’n 60 000 euro per dag. Vooral onze kinderen en de ouderen hebben de grootste impact van de luchtverontreiniging door het goederenvervoer in Brussel. De ondernemingen doen al heel veel. Dat zien we bij de koplopers van de greendeal duurzame stadslogistiek. Dankzij de steun van Bloomberg Philantropies kunnen we een extra stimulans geven aan innovatieve samenwerkingen die de impact drastisch kunnen doen dalen.’
Dit partnerschap bouwt voort op de inspanningen van Bloomberg Philanthropies om de luchtkwaliteit wereldwijd te verbeteren via lokale initiatieven met steden als Parijs, Milaan, Londen en Jakarta. Dit is het nieuwste voorbeeld van de initiatieven van Bloomberg Philanthropies om gegevens te benutten en lokale leiders van de nodige instrumenten te voorzien om interdisciplinaire uitdagingen aan te pakken, de klimaatverandering te bestrijden en de volksgezondheid te beschermen.
Resultaten van het eerste Clean Air Partnership
In de eerste fase van dit partnerschap, dat in oktober 2020 gelanceerd werd, hebben 60 scholen en 3000 Brusselaars en in Brussel gevestigde organisaties de luchtkwaliteit in hun wijk gemeten – de grootste burgerwetenschapsactie die ooit in Brussel georganiseerd is. Uit de analyse van die metingen bleek dat de aanbevelingen van de WHO in veel wijken overschreden werden, met name in het stadscentrum en in de dichtbevolkte wijken. Tegelijkertijd werden ook de werkelijke emissies van meer dan 130 000 voertuigen in het verkeer gemeten, waaruit duidelijk bleek dat de concentraties van uitgestoten verontreinigende stoffen in het verkeer veel hoger zijn dan in het laboratorium. De emissies van stikstofoxide zijn bijvoorbeeld tot 5 keer hoger dan de grenswaarden van de homologatie. Er werden ook opleidingen georganiseerd om leerkrachten van materiaal te voorzien over de problematiek van de luchtkwaliteit en om ervoor te zorgen dat ze dat onderwerp in de klas aansnijden.
Over Bloomberg Philanthropies
Bloomberg Philanthropies werkt in 700 steden en 150 landen en heeft als opdracht om het leven van zoveel mogelijk mensen te verbeteren en te verlengen. De organisatie richt zich op vijf domeinen: kunst, onderwijs, leefmilieu, innovatieve regeermethodes en volksgezondheid. Bloomberg Philanthropies omvat alle liefdadigheidsinstellingen van Michael R. Bloomberg, waaronder zijn stichting, zijn onderneming en zijn persoonlijke filantropische werk, evenals Bloomberg Associates, een adviesbureau dat pro bono samenwerkt met steden over de hele wereld. In 2022 heeft Bloomberg Philanthropies 1,7 miljard dollar verstrekt. Ga voor meer informatie naar bloomberg.org of volg ons op Facebook, Instagram, YouTube of Twitter.
Over het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Net als de twee andere Belgische gewesten (het Waals Gewest en het Vlaams Gewest) is het Brussels Hoofdstedelijk Gewest de deelstaat die bevoegd is voor ruimtelijke ordening, stedenbouw, huisvesting, openbare werken, mobiliteit, economie, buitenlandse handel, werkgelegenheid, leefmilieu, energie, plaatselijke besturen, wetenschappelijk onderzoek en internationale betrekkingen. Alain Maron is de Brusselse minister van Klimaattransitie, Leefmilieu en Energie. U kunt hem volgen op maron-trachte.brussels, Facebook, Twitter, Instagram en LinkedIn.
