De COVID-19-pandemie heeft het belang van kwaliteitsvolle gezondheidsdiensten opnieuw aangetoond. Naar aanleiding van die gezondheidscrisis heeft de Brusselse regering beslist om normen vast te stellen om de toegankelijkheid en de kwaliteit van de zorg op haar grondgebied te verbeteren. De zesde staatshervorming heeft namelijk de mogelijkheid toegekend om aanvullende normen aan te nemen naast die van de federale staat op het gebied van de kwaliteit van de zorg in ziekenhuizen. De federale staat blijft verantwoordelijk voor de financiering en de loonnormen.
Het Brussels Gewest beschikt over een dicht ziekenhuisnetwerk dat lokale gezondheidsdiensten aanbiedt aan de Brusselaars, alsook gespecialiseerde diensten, waarvan de reputatie de gewestgrenzen overschrijdt. De zorg voor de patiënten in die ziekenhuizen verschilt echter van ziekenhuis tot ziekenhuis, waardoor er verschillen ontstaan in toegankelijkheid en kwaliteit van de zorg. Het Verenigd College van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie (GGC) van Brussel heeft daarom donderdag een besluit aangenomen waarin nieuwe normen vastgesteld worden voor de toegankelijkheid en de kwaliteit van de zorg voor alle Brusselse ziekenhuizen. Het Brussels Gewest is daarmee de eerste die invulling geeft aan die bevoegdheid, die in 2014 overgeheveld werd in het kader van de zesde staatshervorming.
Concreet is dit besluit opgebouwd rond drie prioriteiten:
- zorgen voor een betere toegang tot bepaalde diensten;
- de allesomvattende zorg voor de patiënt verbeteren dankzij de continuïteit met de eerstelijnszorg;
- de uitvoering van strategieën voor voortdurende verbetering van de kwaliteit van de zorg stimuleren.
- Vandaag zijn euthanasie en abortus rechten. Het zijn echter niet altijd daadwerkelijke rechten, omdat ze uitsluitend gebaseerd zijn op de beslissing van individuele artsen. Met dit besluit zullen alle Brusselse ziekenhuizen voortaan hun organisatie moeten verbeteren om de toegang tot die rechten te waarborgen. De toegang tot die zorg zal beter gewaarborgd zijn. Daarnaast wordt ook de informatie over de opdrachten en de toegankelijkheid van de ombudsdienst van ziekenhuizen verbeterd. Die dienst moet juist beschikbaar zijn voor patiënten en hun familie wanneer zij vinden dat hun rechten niet gerespecteerd zijn.
- De verbetering van de allesomvattende zorg voor de patiënt is een essentieel onderdeel van een doeltreffend zorgbeleid. Het waarborgt de continuïteit van de patiëntenzorg tussen teams van zorgverleners binnen en buiten het ziekenhuis. Daartoe voorziet het besluit in verschillende maatregelen:
- Het ziekenhuis moet de huisarts binnen 24 uur melden dat de patiënt in het ziekenhuis opgenomen is, en binnen 48 uur dat de patiënt ontslagen is. Een soortgelijke maatregel is voorzien voor thuisverpleegkundigen.
- Wat de perinatale zorg betreft, werkt het ziekenhuis samen met verloskundigen voor de thuiszorg na de bevalling, en vrouwen die ervoor gekozen hebben om tijdens hun zwangerschap thuis door een verloskundige opgevolgd te worden, zullen kunnen rekenen op diens betrokkenheid gedurende de hele periode voor, tijdens en na de geboorte, ook in het ziekenhuis.
- De samenwerkingsovereenkomsten en het overleg tussen ziekenhuizen en thuiszorgdiensten op gebieden zoals met name geestelijke gezondheid en palliatieve zorg zullen versterkt worden. Het is namelijk van essentieel belang dat die bijzonder hulpbehoevende en kwetsbare patiënten zo gemakkelijk mogelijk van de ene zorgomgeving naar de andere kunnen gaan, zonder dat er informatie verloren gaat of dat de continuïteit onderbroken wordt.
- Ten slotte worden ziekenhuizen aangemoedigd om hun beleid inzake voortdurende kwaliteitsverbetering beter te formaliseren en te standaardiseren, bijvoorbeeld door:
- ten minste om de vijf jaar hun interne strategie voor kwaliteitsverbetering bij te werken;
- die strategie te monitoren aan de hand van indicatoren die specifiek zijn voor elk ziekenhuis, maar ook via gemeenschappelijke indicatoren die door de GGC voor alle ziekenhuizen vastgesteld zijn, bijvoorbeeld op het gebied van human resources (verlooppercentage, vacatures, enz.), de toegankelijkheid van de zorg voor de meest kwetsbare patiënten (bv. patiënten voor dringende medische hulp) of de kwaliteit van de patiëntenzorg (bv. het aantal infecties of ongewenste gebeurtenissen);
- praktijken voor ecologisch beheer te ontwikkelen om hun energieverbruik en hun milieuvoetafdruk (bv. op het gebied van voeding) te verminderen;
- een multidisciplinaire raad op te richten voor de kwaliteit in elk ziekenhuis om de directie bij al die initiatieven te helpen.
Alain Maron, de Brusselse minister van Gezondheid: ‘Met dit besluit zetten we een nieuwe stap naar een betere kwaliteit van zorg in onze ziekenhuizen. Dat is uiteraard essentieel voor de patiënt, maar ook om het werk van zorgverleners te ondersteunen. Tegelijkertijd blijf ik uiteraard bij de federale regering pleiten voor een ambitieuze hervorming van de ziekenhuizen, met name om het beroep van verpleegkundige weer aantrekkelijk te maken en om te verhinderen dat de financiering van ziekenhuizen steeds meer handelingen aanmoedigt die zo snel mogelijk uitgevoerd worden, maar de zorgverleners opnieuw de tijd geeft om de best mogelijke zorg te verlenen.’
De verschillende onderdelen van dit besluit zullen in drie fasen in werking treden, zodat de ziekenhuizen voldoende tijd hebben om zich voor te bereiden: het eerste onderdeel in januari 2024, de volgende onderdelen in september 2024 en maart 2025.
