Zorg dragen voor de Brusselaars betekent zorgen voor een gezonde en aangename leefomgeving. Een groene leefomgeving waar iedereen kan wandelen en ontspannen in een groene ruimte dicht bij huis. Momenteel verplettert de stad de natuur en gaat de biodiversiteit achteruit. De natuur levert ons echter diensten die essentieel zijn voor onze gezondheid en ons welzijn:
- Ze voedt ons: bestuivende insecten spelen een cruciale rol voor een groot deel van onze voedselgewassen. Appels, rabarber, druiven, bloemkool en asperges zijn allemaal voedingsmiddelen die van ons bord zouden verdwijnen zonder de tussenkomst van bestuivende insecten.
- Ze houdt ons koel tijdens hittegolven. De vegetatie verlaagt namelijk plaatselijk de temperatuur, soms wel met 10°C.
- Ze beschermt ons tegen overstromingen, wanneer de watercyclus wordt hersteld en regenwater in de grond kan stromen waar het valt, in plaats van als afval door het riool te worden gespoeld.
- Ze verbetert de luchtkwaliteit en helpt de klimaatverandering tegen te gaan. Eén boom kan namelijk tot 360 kg CO2 per jaar en 20 kg stof en fijnstof opvangen.
- Ze kan geluid dempen, afhankelijk van het type vegetatie.
- Ze is een partner in ontspanning en spel.
- Ze beschermt onze gezondheid: dicht bij een groene ruimte wonen vermindert ook het risico op het ontwikkelen van bepaalde ziekten zoals hoge bloeddruk, astma, psychische stoornissen, enz.
Ons ecosysteem is ons huis. En voor ons huis dragen we zorg. We vernielen het niet. Het is dus mijn prioriteit om ons ecosysteem te herstellen, Brussel weer in contact te brengen met de natuur, en de biodiversiteit haar rechtmatige plaats te geven zodat ze goed kan gedijen.
Daarom werken we aan het beschermen van natuurgebieden, zoals de Natura 2000-gebieden, waarvoor we de eerste beheerplannen hebben opgesteld. Dankzij de concrete acties van die plannen krijgt de natuur de kans om zich te herstellen en te ontwikkelen.
We hebben ook nieuwe natuurreservaten gecreëerd: Neerpede, Moeraske.
De Brusselse regering heeft zich ook tot doel gesteld om ervoor te zorgen dat elke Brusselaar binnen 200 meter van zijn woning over een groene ruimte beschikt. Het Brussels Gewest koopt daarom regelmatig nieuwe terreinen aan om groene ruimten aan te leggen waar er een tekort aan is, zoals aan de Materialenkaai, in de Heyvaertwijk (met het Kleine Zennepark), in de Noordwijk (met Max aan de Zenne), aan het Weststation en aan het Wielsmoeras.
Tegelijkertijd hebben we een projectoproep voor de gemeenten gelanceerd om hen aan te moedigen vergroeningsacties uit te voeren op hun grondgebied. In 2021 hebben we ook Operatie Re-creatie gelanceerd, met als doel een twintigtal speelplaatsen te vergroenen, voornamelijk in dichtbevolkte wijken.
Tot slot is wat we eten ook cruciaal voor onze gezondheid. Met de Good Food-strategie 2 zetten we een honderdtal concrete acties op touw om ervoor te zorgen dat alle Brusselaars gezond voedsel kunnen eten tegen een eerlijke prijs, met respect voor onze bodem en onze ecosystemen. We steunen ook collectieve moestuinen en tuinbouwgebieden in de stad, omdat we daar kunnen genieten van lokale groenten, mensen kunnen ontmoeten, banden kunnen smeden en kunnen leren over de uitdagingen van duurzame voeding.
Het resultaat is dat Brussel in de toekomst opnieuw verbonden zal zijn met de natuur. En een gewest waar de natuur gedijt, is een gezonder, gezelliger gewest dat beter bestand is tegen de klimaatverandering – kortom, een aangenamere plek om te wonen.
Doelstellingen
- 30% beschermde natuurgebieden (EU Biodiversity Pledge);
- ervoor zorgen dat elke Brusselaar beschikt over een toegankelijke groene ruimte van meer dan 1 hectare op minder dan 400 meter van zijn woning, of van minder dan 1 hectare op minder dan 200 meter;
- einde van het nettoruimtebeslag.
Concrete maatregelen
Om de natuurlijke stedelijke infrastructuur te versterken (groene, blauwe, bruine, zwarte, gele netwerken):
Bescherming en benutting van het bestaande
- Neerpede (400 ha)
- Moeraske (4,2 ha)
- Hippodroom: toegangspoort tot het Zoniënwoud
- Natura 2000-beheerplannen
- Herziening van het Boswetboek
- Samenwerking bij de totstandkoming van het nationaal park ‘Brabantse Wouden’
- Kanaal: ecologische corridor, begroeide vlotten, vermindering van afval en overstorten
- Openlegging van de Zenne (Zenne-Noord 250 m, Max aan de Zenne 600 m, Woluwe 200 m, Schaarbeek-Vorming 2.500 m)
Plannen voor nieuwe parken, met voorrang in dichtbevolkte wijken
- Kleine Zennepark
- Weststation (3.000 m²)
- Wielsmoeras (project van openbare woningen en renovatie van het industrieel erfgoed rond het beschermd moerasgebied (minimaal ½ ha) en beheerd door Leefmilieu Brussel)
- Zuun
Aankoop van onbebouwde ruimten, met voorrang in wijken met een tekort: Wiels, Kattebroek, groene ruimten NMBS
Gemeentelijke klimaatactieplannen (zie het voorbeeld van Sint-Gillis hieronder)
Herovering van de groene ruimten
- Operatie Re-creatie
- Openbare ruimte vergroenen met EVDB/BM (bv. Flagey)
Kennen, monitoren, coördineren om de gevolgen van klimaatverandering op te volgen en passende maatregelen te nemen
- Cartografie van de vegetatie in het BHG 2020
- 52% hoge en lage vegetatiebedekking, d.w.z. 69 m² per inwoner;
- 33% bladerdak, d.w.z. 44 m² per inwoner;
- en 19% toegankelijke groene ruimten, d.w.z. 24,7 m² per inwoner.
- Bijwerken van de Atlas van het hydrografisch netwerk (+ overstromingsgebieden)
- Database van het openbare bomenerfgoed (LB, BM + gemeentelijke inventarissen)
- Brussels handboek over bomen in de stad
- Bestuiversstrategie
Aanmoedigen, ondersteunen, samenwerken
- Facilitatoren Natuur, Water, Duurzame Gebouwen, Duurzame Wijken
- Samenwerkingen LB met de Haven, Citydev, BGHM, BM (benadrukken van de wens van EVDB om de openbare ruimte te vergroenen; voorbeelden geven)
- Samenwerking en ondersteuning van verenigingen via subsidies
- Gids voor ecologisch beheer van open ruimten
- Nature Academy (opleidingscycli voor professionals op het gebied van natuur in de stad en ecologisch beheer)
Plannen, reglementeren
- GSV: bescherming van binnenplaatsen van huizenblokken, vermindering van de mogelijkheden voor het ondoorlaatbaar maken van de bodem, GRWB, groendaken, habitats, BAF+, enz.
- GBP: zone ‘ecologisch netwerk’ in overdruk op dezelfde manier als de erfgoedgebieden (GCHEWS)
- RPA Josaphat, Mediapark (herstel van het evenwicht tussen beton en biodiversiteit)
- Onderdeel van de EU-strategieën: Biodiversity Pledge, Bodemplan
