De federale en Brusselse regering hebben een akkoord bereikt met de Haven van Brussel, Infrabel en SFPIM Real Estate (eigenaar van het terrein) om de haven en zijn containerterminal opnieuw aan te sluiten op het spoorwegnet. De stedenbouwkundige vergunning is zopas afgeleverd. Vanaf 30 juni 2024 zal de haven van Brussel opnieuw via de trein verbonden zijn met de rest van het Europese spoorwegnet. Een echte ecologische en economische meerwaarde, want meer goederenvervoer per spoor betekent minder vrachtwagens, minder uitstoot van broeikasgassen en besparingen voor de bedrijven die te kampen hebben met files en inflatie.
Elke inwoner genereert het vervoer van ongeveer 40 ton goederen per jaar. Logistiek is dus ongetwijfeld een levensader voor Brussel, maar soms verstikt ze de stad ook. Het goederenvervoer is goed voor 17% van de afgelegde kilometers in het Brussels Gewest, maar is verantwoordelijk voor 29% van de Brusselse broeikasgasuitstoot door die sector, 30% van de fijnstofuitstoot en 41% van de NOx-uitstoot.[1] Daarom heeft de Brusselse regering zich in het kader van Shifting Economy tot doel gesteld de logistieke sector te verduurzamen. In 2022 zijn de werkzaamheden om de containerterminal uit te breiden gestart om het vervoer over water te ontwikkelen. Tegelijkertijd zet de regering de ecologische en economische transitie van de stadslogistieksector voort, door te werken aan alle schakels van de logistieke keten, van containers tot pakjes, met name via stedelijke distributiecentra en een Green deal emissiearme stadslogistiek te sluiten met tal van bedrijven die in het Gewest zijn gevestigd.
Alain Maron, Brussels minister van Klimaattransitie en Leefmilieu, bevoegd voor de Haven van Brussel: “De terugkeer van het goederenvervoer per spoor naar de haven van Brussel was een van mijn doelstellingen om de luchtvervuiling door het wegverkeer te verminderen. Ik kijk ernaar uit om dat volgende zomer werkelijkheid te zien worden en ik dank alle partners voor hun steun aan dit initiatief. Met de uitbreiding van de containerterminal, de ontwikkeling van stedelijke distributiecentra en nu deze spoorverbinding, zullen we de bevoorrading van Brussel sterk verbeteren en tegelijkertijd het aantal vrachtwagens op onze wegen verminderen, om van Brussel een aangenamere plek om te leven te maken. Deze projecten passen in de regionale, nationale en Europese klimaatstrategie.”
Georges Gilkinet, federaal minister van Mobiliteit, die ook de ontwikkeling van het goederenvervoer per spoor nastreeft, wilde inspelen op de behoeften van het Brussels Gewest door het nodige budget voor deze werkzaamheden op te nemen in het meerjareninvesteringsplan van Infrabel: “De spoorverbinding naar de haven van Brussel zat jarenlang vast in een juridisch steekspel. Dat hebben we nu in overleg met Infrabel en het Brussels Gewest kunnen oplossen. Door de verbinding tussen de spoorlijn en de haven van Brussel te vernieuwen, bieden we nieuwe logistieke mogelijkheden voor alle bedrijven die hun ecologische voetafdruk willen verkleinen en de filedruk in het hele Brusselse Gewest willen verminderen. Deze strategische verbinding, in het hart van België en Europa, is ook mogelijk dankzij de extra middelen die we hebben vrijgemaakt om het spoor in België nieuw leven in te blazen. Het doel is duidelijk: tegen 2030 willen we het goederenvolume dat per spoor wordt vervoerd, verdubbelen. Dit nieuwe traject zal daar volop aan meewerken en tegelijk de economische ontwikkeling van de haven verzekeren. Dankzij de heraanleg van deze spoorverbinding zullen jaarlijks tot 18.500 vrachtwagens minder over de Brusselse wegen rijden. Dat is goed voor de economie, voor het klimaat, voor de verkeersveiligheid en voor de levenskwaliteit van de Brusselaars, en daar ben ik heel blij om!”
Dankzij de samenwerking tussen de federale staat, het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, de Haven van Brussel, Infrabel en SFPIM Real Estate zal de haven van Brussel dus in 2024 opnieuw aangesloten zijn op het spoor. Het tracé zal ook de site van Schaarbeek-Vorming ontsluiten en zo de ontwikkeling van het gebied op lange termijn verzekeren.
Rudi Vervoort, Brussels minister-president: “Een spoorverbinding van en naar de haven van Brussel is een sleutel- en structurerend element van het milieuvriendelijke mobiliteitsbeleid dat deze regering voorstaat. Dankzij de gezamenlijke actie van de Haven van Brussel en Perspective moet het akkoord tussen de partijen het mogelijk maken om een zeer strategisch trimodaal knooppunt op het gewestelijke grondgebied te behouden. Ik ben dan ook zeer blij dat de betrokken partijen er uiteindelijk in geslaagd zijn tot een akkoord te komen, in overeenstemming met de regelgeving en in het belang van Brussel en zijn inwoners.”
Julien Dugauquier, voorzitter van de raad van bestuur van SFPIM Real Estate, is verheugd dat “SFPIM Real Estate partner is van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, de Haven van Brussel, Infrabel en het federaal kabinet voor Mobiliteit, in dit project om deze Schaarbeekse terreinen te herontwikkelen. Als bereidwillige actoren en partners werken we samen aan de ontwikkeling van het Gewest, met de bedoeling om een positieve impact te hebben tot ver buiten de gewestgrenzen”.
In termen van economische ontwikkeling zullen de Brusselse bedrijven nu toegang hebben tot een trimodaal aanbod (water-spoor-weg) om hun grondstoffen aan te voeren en/of hun producten te verzenden. De containerterminal zal namelijk rechtstreekse spoorverbindingen bieden naar de rest van België en Europa. Benoît Gilson, CEO van Infrabel: “Als promotor van de modal shift zet Infrabel zich in om het gebruik van de spoorinfrastructuur te optimaliseren. Ik ben blij te zien dat die inspanningen een concrete vorm aannemen. In de eerste plaats omdat een efficiënte spoorverbinding essentieel is voor de haven van Brussel. En vervolgens omdat alle industriële actoren in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest die dat wensen voortaan gebruik kunnen maken van ons spoorwegnet om activiteiten te ontwikkelen of nieuwe economische kansen te creëren.”
Dankzij de uitbreiding van de containerterminal en deze nieuwe verbinding wil de Haven het volume vervoerde containers verdubbelen. Gert Van der Eeken, CEO van de Haven van Brussel, is opgetogen over dit akkoord: “De heraansluiting van de voorhaven op het spoorwegnet is zonder twijfel een prestatie die we toejuichen en waarvoor we al jaren ijverden. Het valt immers niet te ontkennen dat multimodaliteit een van de belangrijkste troeven van een haven is, en dit akkoord zal die troef nog versterken. Ik ben dan ook blij dat Infrabel investeert in de haven van Brussel, zodat het spoorvervoer zich er opnieuw kan ontwikkelen.”
[1] Zie Overeenkomst voor de Green deal emissiearme stadslogistiek
