Brussel, 16 april 2025 – De door Bruss’help gepubliceerde resultaten van de telling van 2024 bevestigen een zorgwekkende realiteit: ondanks de collectieve inspanningen neemt de dakloosheid in Brussel toe. Het aantal daklozen is gestegen tot bijna 1.000, een toename van meer dan 20% in twee jaar tijd. De Brusselse regering heeft van deze strijd een prioriteit gemaakt. Deze telling laat zien wat er de afgelopen 5 jaar is bereikt.
Essentiële gegevens voor een doeltreffend beleid
De resultaten van de telling door Bruss’help zijn veel meer dan cijfers: het zijn essentiële instrumenten om de evolutie van dakloosheid te begrijpen, diagnoses te verfijnen en het overheidsbeleid te sturen. De kwaliteit van het werk van Bruss’help, in samenwerking met talrijke partners op het terrein, en hun engagement om de gegevens nauwgezet te verzamelen, zijn prijzenswaardig. Dankzij deze deskundigheid kunnen preciezere en meer doelgerichte antwoorden worden uitgewerkt die aangepast zijn aan de realiteit van de betrokken personen. Het is op deze basis dat het beleid ter bestrijding van dakloosheid sinds 2019 wordt uitgevoerd.
Een gestructureerd beleid, een verdubbeld budget
Sinds 2019 is het budget voor de bestrijding van dakloosheid meer dan verdubbeld, van 34,5 miljoen euro naar 73 miljoen euro (COCOM en COCOF). Deze historische toename heeft ons in staat gesteld om onze diensten te diversifiëren – en dus in te spelen op een grotere diversiteit aan profielen van mensen – en om onze capaciteit om dakloze of slecht gehuisveste mensen op te vangen, te huisvesten en te ondersteunen aanzienlijk te vergroten.
Naar duurzame herhuisvesting: meer ondersteuning
De regio heeft veel geïnvesteerd in de ondersteuning van mensen die op weg zijn naar herhuisvesting. Het Housing First-programma werd uitgebreid van 104 naar 300 plaatsen tussen 2019 en 2023, met drie extra erkende operatoren en een budget van 3,6 miljoen euro. Ook de thuisbegeleiding is opgevoerd: 920 mensen krijgen nu ondersteuning, tegenover 660 in 2019. Meer dan 250 personen en gezinnen zijn opnieuw gehuisvest via projecten in partnerschap met SISP’s, AIS’s, OCMW’s of lokale overheden. Nog eens 57 woningen zijn gerenoveerd als onderdeel van innovatieve lokale projecten.
Voorzieningen op maat
Er zijn een aantal doelgerichte structuren opgezet: opvanghuizen voor eenoudergezinnen, vrouwen die het slachtoffer zijn van geweld, jonge LGBTQIA+-mensen en twee dagcentra voor zwerfjongeren en -vrouwen. Tijdelijke huisvesting voor sociale doeleinden, ondersteund met een bedrag van 2,1 miljoen euro in 2023, heeft het mogelijk gemaakt om meer dan 750 plaatsen te openen voor mensen die vaak uitgesloten zijn van traditionele diensten.
Meer gestructureerde actie
Een gecentraliseerd logistiek platform ondersteunt nu herhuisvesting. De steun voor de creatie van duurzame woningen, via operatoren zoals Ilot, werd opgevoerd. Ten slotte wordt de coördinatie van de sector gestructureerd rond Bruss’help, met de nadruk op het voorkomen van het verlies van woningen, geïntegreerd in het regionale sociale beleid.
Hoe nu verder? Verder gaan.
De cijfers zijn duidelijk: de inspanningen moeten worden voortgezet. Op korte en middellange termijn vragen we :
– Versterking van de maatregelen om het verlies van woningen te voorkomen, in het bijzonder door het vergroten van de begeleidingscapaciteit en maatregelen om mensen thuis te houden.
– Een toename van het aantal woningen dat beschikbaar is voor Housing First en voor mensen die de zorg verlaten, door meer steun voor innovatieve projecten (coöperaties, AIS, onderhandelde bewoning). Er moet worden opgemerkt dat de vertrekkende regering verplichte percentages heeft vastgelegd voor de toewijzing van sociale woningen aan daklozen.
– Een coherent federaal asiel- en migratiebeleid: een groot deel van de mensen die geen steun krijgen van Fedasil belanden op straat. We betreuren dat het Arizona-akkoord helemaal niet in die richting gaat.
– Een regularisatieproces voor mensen zonder papieren die in Brussel wonen, te beginnen met degenen die zijn opgeleid of gekwalificeerd in beroepen waar een tekort aan is. Onze sociale samenhang en onze doeltreffendheid in de strijd tegen precariteit hangen ervan af.
Er bestaan oplossingen om dakloosheid duurzaam te verminderen tegen 2030
Als antwoord op deze situatie worden Bruss’help en de sector in zijn geheel ondersteund door een Masterplan dat in 2024 werd goedgekeurd. Deze gezamenlijke routekaart streeft naar een duurzame vermindering van dakloosheid tegen 2030, via een aanpak die gebaseerd is op preventie, snelle interventie, ondersteuning op maat en directe betrokkenheid van de betrokkenen.
Alain Maron, minister van Sociale Actie en Volksgezondheid: “Deze telling is niet zomaar een cijfer: het is een oproep om ons sociaal en huisvestingsbeleid te versterken. De resultaten bevestigen de relevantie van deze gedifferentieerde aanpak, met antwoorden die zijn afgestemd op de specifieke behoeften van elke groep. Ze bevestigen ook de noodzaak van gecoördineerde, structurele acties op lange termijn die aangepast zijn aan de uitdagingen en die zowel door het Gewest als door de federale regering moeten worden genomen, binnen hun respectieve bevoegdheden”.
