De laatste jaren is het aantal daklozen in Brussel voortdurend toegenomen als gevolg van de verschillende crisissen. Bruss’help schat dat het er nu enkele duizenden zijn. Tegelijkertijd neemt ook de leegstand van woningen toe. Volgens een gezamenlijke studie van de ULB en de VUB staan ongeveer 10.000 gebouwen leeg. Geconfronteerd met die paradox ontwikkelt de GGC sinds drie jaar op initiatief van de Brusselse minister van Welzijn, Alain Maron, projecten om daklozen te herhuisvesten in bepaalde leegstaande gebouwen, zoals het project Youyou dat op 31 mei werd ingehuldigd.
Huisvesting is de eerste stap
Als we de cyclus van dakloosheid willen doorbreken, is het van cruciaal belang dat huisvesting wordt geboden aan personen die kwetsbaar zijn geworden doordat ze gedurende kortere of langere perioden op straat hebben geleefd, zodat ze hun waardigheid en zelfstandigheid kunnen herwinnen. Dat is het doel van de programma’s voor tijdelijke herhuisvesting op lange termijn van de Brusselse regering. Die zijn gebaseerd op het principe dat daklozen de problemen waardoor ze op straat zijn beland gemakkelijker kunnen oplossen als ze een vaste woning hebben. Door huisvesting te bieden aan daklozen die dat wensen, geven die voorzieningen hun in feite de tijd om hun leven weer op te bouwen en geleidelijk te re-integreren in de samenleving, aangezien ze niet langer de hele dag hoeven te zoeken naar onderdak, eten, een douche, enz. Als ze eenmaal een adres hebben, kunnen ze ook weer toegang krijgen tot hun sociale rechten. Iedereen die wordt geherhuisvest, krijgt geïndividualiseerde psychosociale begeleiding op maat om zijn leven opnieuw op te bouwen.
Vandaag biedt het Brussels Gewest 2.000 plaatsen voor duurzame herhuisvesting, voornamelijk in leegstaande gebouwen van openbare vastgoedmaatschappijen (OVM’s). Geleidelijk aan worden partnerschappen ontwikkeld en gestructureerd tussen de OVM’s, actoren van tijdelijk gebruik van Communa en verenigingen die dakloosheid bestrijden. Dankzij die nieuwe projecten vordert de integratie via huisvesting. En beetje bij beetje maakt de logica van noodopvang plaats voor de structurele logica van duurzame herhuisvesting, die, zoals een studie[1] van de ULB heeft aangetoond, niet duurder is.
Het project Youyou
Het op 31 mei geopende project Youyou wordt gefinancierd door de GGC, op initiatief van de minister van Welzijn, Alain Maron, en door CAP48. Het zal tot 2025 onderdak bieden aan 14 dakloze gezinnen. Molenbeekse Woningen stelt 16 leegstaande appartementen ter beschikking van Communa, dat het project coördineert en het huurbeheer verzorgt: 14 voor gezinnen en twee als gemeenschapsruimten om de collectieve dynamiek en de sociale cohesie te bevorderen.
De volgende sociale actoren begeleiden de gezinnen op sociaal, administratief, juridisch, medisch en psychologisch vlak: ‘t Eilandje, DIOGENES, Hoeksteen, New Samusocial, SMES (project UITWEG). Hun doel is geïndividualiseerde steun te verlenen om gezinnen te helpen hun leven weer op te bouwen en duurzame huisvesting te vinden. Bruss’Help biedt ook ondersteuning op het gebied van coördinatie en evaluatie.
Alain Maron, Brussels minister van Welzijn en Gezondheid: “Youyou illustreert mijn wens om af te stappen van de logica van noodopvang en structurele oplossingen te vinden om dakloze gezinnen en personen duurzaam te herhuisvesten. Ik ben er namelijk van overtuigd dat toegang tot kwalitatief goede huisvesting in combinatie met begeleiding op maat de oplossing is die deze personen in staat stelt geleidelijk te re-integreren en rustig over hun toekomst na te denken. Dank aan Communa en alle partners voor deze prachtige samenwerking. Samen boeken we vooruitgang in de strijd tegen bestaansonzekerheid in Brussel.”
[1] Benoît Bayenet, Justine Carlier, Ilan Tojerow, Magali Verdonck, Le sans-chez-soirisme à Bruxelles : suite ou fin ?, ULB-DULBEA, 2022.
