De Brusselse vijvers worden blootgesteld aan verschillende soorten verontreiniging en zijn vaak arm aan zuurstof, een nochtans essentieel element voor het waterleven. De hoge temperaturen, waarmee we steeds vaker worden geconfronteerd, versnellen dat fenomeen nog meer en zetten deze kwetsbare biotoop onder druk. En als de vissen schaarser worden, zullen de vogels die zich ermee voeden, zoals reigers en ijsvogels, waarschijnlijk ook zeldzamer worden in Brussel. Om dat verlies aan biodiversiteit tegen te gaan, hernaturaliseert het Brussels Gewest op initiatief van minister van Leefmilieu Alain Maron geleidelijk zijn waterlopen en vijvers. Het Gewest zet nu een volgende stap door begroeide vlotten in zijn vijvers te installeren. Zo ontstaan eilandjes in het Brusselse landschap die nieuwe schuilplaatsen bieden aan de fauna, de waterkwaliteit verbeteren en zo de biodiversiteit verhogen.
Het Gewest is in april 2022 een innovatief proefproject voor hernaturalisatie gestart, met de installatie van begroeide vlotten in het kanaal door de Haven van Brussel, op basis van de samenwerking met Leefmilieu Brussel via de nieuwe beheersovereenkomst van de Haven. Nu wordt een tweede reeks vlotten door Leefmilieu Brussel aangebracht in de Brusselse vijvers. Het eerste vlot, met een oppervlakte van 36 m², werd op dinsdag 13 juni geïnstalleerd in de vijver van de Koninklijke Visserij in Watermaal-Bosvoorde. Tegen 2027 zullen ook vlotten worden geplaatst in de Tercoignevijver, de Mellaertsvijvers en de visvijver van het Rood Klooster.
Alain Maron, Brussels minister van Klimaattransitie en Leefmilieu: “We moeten dringend ons natuurlijk erfgoed beschermen en de achteruitgang van de biodiversiteit een halt toeroepen als we de toekomst van de mensheid willen veiligstellen. Deze begroeide vlotten zijn een van de vele acties die we ondernemen om de natuur in Brussel weer tot leven te brengen en de Brusselaars een gezonde en aangename leefomgeving te garanderen. Het succes van de eerste vlotten die in 2022 in het kanaal werden aangebracht met de Haven en Leefmilieu Brussel, zet ons ertoe aan dit programma voort te zetten en uit te breiden.”
Als echte toevluchtsoorden voor de fauna en flora dragen deze begroeide vlotten in hoge mate bij tot de hernaturalisatie van de vijvers en de verbetering van de biodiversiteit ervan, vooral waar het natuurlijke herstel van de oevers moeilijk blijkt. Watervogels, zoals meerkoeten, kunnen er hun nesten bouwen, veilig voor vossen, en kleine vissen kunnen hun eieren leggen in de onderwaterkooien onder de vlotten, die ontoegankelijk zijn voor grote vissen zoals snoeken. De verschillende plantensoorten die de vlotten bedekken, verbeteren de waterkwaliteit: door bijvoorbeeld fosfaten en nitraten op te nemen, bevorderen ze de re-oxygenatie. Zo verdwijnen algen en kroos geleidelijk en maken ze plaats voor een gevarieerder waterleven.
Concreet zijn deze begroeide vlotten drijvende structuren gebouwd van inheems hout en bedekt met helofytenplanten (half ondergedompelde planten die typisch zijn voor vochtige gebieden en moerassen), met daaronder wilgenbundels, die beschutting bieden aan de waterfauna (vissen, ongewervelden, enz.). De grootte van de vlotten verschilt van locatie tot locatie, net als de plantensoorten, die gekozen worden in functie van de fauna en de behoeften van elke vijver. Het grootste vlot, met een oppervlakte van 144 m², wordt de komende maanden in de Mellaertsvijvers geplaatst.
