Sinds 2019 worden in het Brussels Gewest geen pesticiden meer toegelaten in de gewestelijke en gemeentelijke openbare ruimten. Om de gezondheid van de Brusselaars en de biodiversiteit te beschermen, heeft de Brusselse regering nieuwe maatregelen genomen om het Gewest op lange termijn pesticidenvrij te maken. Zo werden op initiatief van de Brusselse minister van Leefmilieu, Alain Maron, op 19 oktober in eerste lezing verschillende besluiten goedgekeurd die tot doel hebben het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen te verminderen en de verkoop ervan te reguleren.
Tal van studies hebben namelijk de schadelijke impact van pesticiden op de biodiversiteit en onze gezondheid aangetoond. De Wereldgezondheidsorganisatie meent dat ze, afhankelijk van de mate van blootstelling, verband houden met tal van neurologische ziekten, endocriene stoornissen, vruchtbaarheidsproblemen, allergieën, enz. In België waren alle kinderen die in 2021 in het kader van een biomonitoring door Testaankoop werden getest, besmet en in bijna alle gevallen met meer dan één pesticide.
Toch is een samenleving zonder pesticiden heel goed mogelijk. Leefmilieu Brussel onderhoudt zijn groene ruimten al 20 jaar zonder pesticiden. Hierdoor heeft Leefmilieu Brussel een uitgebreide ervaring opgebouwd in het gezond en duurzaam beheer van verschillende groene ruimten: moestuinen, boomgaarden, grasperken en weiden, oevers, paden, parken, bossen, enz. Die beproefde milieuvriendelijke oplossingen werden op dinsdag 24 oktober aan de pers voorgesteld.
De Brusselse minister van Leefmilieu en Gezondheid, Alain Maron, lichtte ook de nieuwe maatregelen toe die de regering heeft genomen om een einde te maken aan het gebruik van gevaarlijke pesticiden op het gewestelijke grondgebied. “De helft van het Brussels Gewest is bedekt met vegetatie. De manier waarop we die helft van het grondgebied beheren, heeft dus een grote impact op de gezondheid van de Brusselaars en op die van onze planeet. In de Brusselse openbare ruimten worden al vele jaren geen pesticiden meer gebruikt. Vandaag wil ik nog een stap verder gaan, door vanaf 2025 een einde te maken aan het gebruik van die gevaarlijke producten in privétuinen en private groene ruimten, zoals sportterreinen waar veel kinderen komen. Met die nieuwe maatregelen is Brussel een stap dichter bij zijn doelstelling van een samenleving zonder pesticiden voor een gezondere en groenere stad. Ik hoop dat België en de Europese Unie ook snel hun verantwoordelijkheid zullen nemen, vooral met betrekking tot glyfosaat.”
Om het gebruik van pesticiden te verminderen, is de eerste stap de verkoop ervan te reguleren. Ter herinnering: het is de federale overheid die bevoegd is om de verkoop van een product toe te staan of te verbieden. In de praktijk zullen gevaarlijke producten vanaf 2025 alleen op aanvraag verkrijgbaar zijn, zoals dat nu al het geval is voor sigaretten en geneesmiddelen. Het dertigtal winkels dat pesticiden verkoopt in het Brussels Gewest zal ook steeds een opgeleide adviseur in de buurt moeten hebben om kopers te informeren over de risico’s van de verschillende producten en de beperkingen op het gebruik ervan in Brussel. Die opleiding wordt gratis online gegeven door Leefmilieu Brussel en is gecertificeerd door de federale overheid (fytolicentie NP).
Vanaf 2025 mogen particulieren en tuinbedrijven geen gevaarlijke pesticiden meer gebruiken. Die verplichting zal vanaf 2030 gelden voor landbouwers en groentetelers, waardoor ze een langere overgangsperiode krijgen om hun praktijken aan te passen. Landbouwgrond is goed voor slechts 3% van de groene oppervlakten in het gewest, terwijl private groene ruimten goed zijn voor ongeveer een derde.
Leefmilieu Brussel zal particulieren en professionals begeleiden bij het gebruik van alternatieve beheermethoden. Praktische fiches zijn al beschikbaar op de website van Leefmilieu Brussel, en meer diepgaande inhoud over ecologische beheermethoden zal binnenkort online beschikbaar zijn. Professionals hebben ook toegang tot gratis opleidingen van de Nature Academy, waaronder erkende opleidingen voor het verkrijgen van de fytolicentie van de federale overheid en opleidingen over ecologische beheermethoden. Tot slot zijn er ook de Facilitator Natuur van Leefmilieu Brussel en de moestuingidsen om vragen te beantwoorden en iedereen te begeleiden die zich afvraagt hoe ze hun tuin op een gezonde manier kunnen onderhouden.
Door het gebruik van pesticiden op zijn grondgebied te verminderen, maakt Brussel een keuze voor gezondheid en biodiversiteit.
De besluiten zullen nu worden voorgelegd aan de verschillende adviesorganen: de Raad voor het Leefmilieu, de Economische en Sociale Raad (Brupartners), …
