In deze COVID-19-gezondheidscrisis is een continue productie van persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) en ander onmisbaar materiaal een absolute must. Om die te waarborgen heeft Brussels staatssecretaris van Economische Transitie, Barbara Trachte, citydev.brussels de opdracht gegeven om de productie van de Brusselse makers en fablabs te coördineren en te centraliseren. Dat past in de gedelegeerde fablabopdracht van de instelling. Er wordt 300.000 euro subsidie toegekend als bijdrage aan de opdracht.
Wanneer de overheid en makers de handen in elkaar slaan
Toen de gezondheidscrisis uitbrak, schoten de Brusselse makers en fablabs onmiddellijk in actie om de persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) te maken waaraan het dringendst nood was.
Staatssecretaris van Economische Transitie, Barbara Trachte, heeft citydev.brussels dan al snel de opdracht gegeven om de productie van de Brusselse makers en fablabs te coördineren en te centraliseren, hen vlotter aan grondstoffen te helpen en de logistiek te vereenvoudigen. De teams van citydev.brussels zijn meteen op de kar gesprongen: ze beheren de bestellingen van grondstoffen, laten de prototypes van de PBM goedkeuren door hygiënisten en leggen de nodige contacten om de vraag te centraliseren en de distributie te coördineren.
Dit prachtige verhaal is ontstaan uit die dynamiek en de geslaagde samenwerking tussen een handjevol mensen. Beetje bij beetje is het netwerk van overwegend vrijwillige medewerkers, en dus ook de productiecapaciteit gegroeid. Vandaag is zelfs een semi-industriële productie van PBM aan de orde. En dat allemaal lokaal, in Brussel.
Informatie uitwisselen is essentieel voor makers en fablabs. Door bevindingen te delen, kon de fablabcommunity (met onder meer de drie openbare Brusselse cityfabs) verschillende prototypes ontwikkelen van gelaatsschermen en stoffen tunieken en maskers. Zodra hygiënisten hun fiat gaven, zijn de fablabs die PBM ook volledig zelf gaan maken.
Intussen heeft het netwerk zich verder uitgebreid naar naaisters, kleermakers en andere Brusselse spelers uit de wereld van design en productie. Zo kan het nog meer PBM leveren aan de gezondheidszorg, en met name de ziekenhuizen, waar er een nijpend tekort is.
Deze deeleconomie in cijfers? Er zijn al ruim 44.000 gelaatsschermen en 1.500 ziekenhuistunieken geproduceerd en verdeeld, maar ook 3.000 stoffen, naadloze maskers, plexiglasschermen en riempjes voor maskers met elastieken. In een mum van tijd speelt deze ‘alternatieve’ toeleveringsketen zo een essentiële rol: ze bezorgt de eerstelijnsgezondheidszorg onder meer PBM die via de klassieke kanalen niet te krijgen zijn.
Lokale productie bestendigen
In 2015 gaf de Brusselse regering citydev.brussels de opdracht om de ontwikkeling van fablabs in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest te ondersteunen door openbare fablabs op te richten. Zo ontstonden de drie cityfabs.
“Het Brusselse netwerk van publieke en private fablabs bewijst vandaag meer dan ooit zijn nut: door lokaal te produceren en in te zetten op de creativiteit en knowhow van de makers, kon het snel bieden waaraan er in het gewest behoefte was. Deze lokale toeleveringsketen toont zo nog maar eens dat produceren in de stad een absolute noodzaak is en dat overheidsbestellingen een belangrijke rol spelen in de herstructurering van de economie”, aldus Barbara Trachte, Brussels staatssecretaris van Economische Transitie.
De Brusselse regering wil deze sector nu nog meer gaan ondersteunen. De PBM werden tot nu toe relatief ambachtelijk geproduceerd. Maar de vraag blijf toenemen, dus gaat de productie vanzelf de (semi-)industriële richting uit.
Door die evolutie moeten de uitwisselingen wel formeler gaan verlopen, want de financiële en logistieke noden zijn ook van een andere grootteorde. Daarom zullen hub.brussels, Iriscare en citydev.brussels wekelijks samenkomen in een werkgroep om de productie en distributie van de PBM optimaal te coördineren. citydev.brussels gaat onder de Brusselse makers en fablabs ook een algemene interesseoproep lanceren voor de productie van onder meer gelaatsschermen en tunieken. En daarbovenop zal de regering citydev.brussels een uitgavenmachtiging tot 300.000 euro toekennen om de nodige grondstoffen en arbeidskrachten te financieren. Het materiaal wordt tegen de kostprijs aan de gebruikers geleverd. Op die manier krijgt citydev.brussels de geïnvesteerde bedragen dus terug.
Helden
Dit alles is alleen mogelijk dankzij een netwerk van vrouwen en mannen, makers en vrijwilligers, die proactief en spontaan resources zijn gaan delen en zo hebben bewezen dat collectieve intelligentie de sleutel is tot een solidaire samenleving: cityfab 1 (in samenwerking met icity.brussels), cityfab 2, cityfab 3, Micro Factory, het Fablab’ke, Click Click Graphics, Les Tissus Du Midi, FabLab.iMAL, OpenFab en de personeelsleden van citydev.brussels die op vrijwillige basis gelaatsschermen, tunieken en maskers helpen maken.
Een fablab (een samentrekking van het Engelse fabrication laboratory) is een atelier waar een waaier aan machines wordt gedeeld, van de meest klassieke (waaronder houtbewerkings- en naaimachines en lasapparaten) tot de meest moderne (zoals 3D-printers, lasercutters en digitale freesmachines). De bezoekers, waaronder ondernemers, designers, kunstenaars, doe-het-zelvers en studenten, krijgen er, ongeacht hun kennisniveau, toegang tot de tools en de expertise die ze nodig hebben om hun projecten te verwezenlijken met onder meer computergestuurde machines.
Meer info?
Nicolas Roelens
0485/89.83.95