Skip to main content

Op maandag 16 mei heeft Alain Maron, Brussels minister van Welzijn, samen met mevrouw Mariam El Hamidine, burgemeester van Vorst, een bezoek gebracht aan Convivial, een van de drie BAPA’s (onthaalkantoren voor nieuwkomers) in het Brussels Gewest. Het was een gelegenheid om de begunstigden van het inburgeringstraject en de medewerkers op het terrein te ontmoeten. Het bezoek was bedoeld om dat traject en zijn specifieke Brusselse kenmerken onder de aandacht te brengen.

Het inburgeringstraject voor nieuwkomers bestaat in het Brussels Gewest sinds 2015. Het doel van die voorziening is iedereen die zich permanent in België wil vestigen, in staat te stellen hun kennis van onze samenleving te verbeteren en vollediger deel te nemen aan het sociale, economische en culturele leven in Brussel. De inburgeringstrajecten worden in Brussel georganiseerd door 3 onthaalkantoren voor nieuwkomers en AgII-bon.

Concreet omvat het inburgeringstraject:

  1. begeleiding bij sociaal-administratieve stappen;
  2. taalcursussen;
  3. informatie over de rechten en plichten die gelden voor alle inwoners van België (module van 10 uur);
  4. een burgerschapsopleiding (opleidingen van 50 uur). Die opleidingen omvatten met name de geschiedenis van België en migraties, de geografie, de institutionele werking van België, het socialezekerheidsstelsel, de arbeidsmarkt, en de participatiemogelijkheden aan het gemeenschapsleven. Er worden ook bezoeken georganiseerd: het parlement, de gemeentebesturen, Actiris, het museum BELvue en het Migratiemuseum.

Het inburgeringstraject in enkele kerncijfers (sinds 2016)

  1. 13.762 mensen hebben zich tot een van de onthaalkantoren voor nieuwkomers gewend;
  2. 1.055 modules ‘Rechten en plichten’ werden in meer dan 47 verschillende talen verstrekt;
  3. 445 burgerschapsopleidingen werden in 9 verschillende talen gegeven;
  4. 1.200 modules rond het aanleren van de Franse taal (alfabetisering of Frans als vreemde taal) werden verstrekt voor groepen van 12 tot 20 personen.
  5. Momenteel, half mei 2022, volgen ongeveer 4.000 mensen een inburgeringstraject bij een van de drie erkende BAPA’s (van wie 2.200 een tweede onderdeel). Van die 4.000 mensen is: 55% vrouw en 45% man; ongeveer 35% tussen 18 en 29 jaar oud, 52% tussen 30 en 44 jaar oud en 13% ouder dan 45 jaar.

In termen van nationaliteit:

  • ongeveer 25% afkomstig uit West-Azië (Irak, Syrië, Turkije, enz.);
  • ongeveer 18% uit Noord-Afrika;
  • 18% uit Zuid-Azië (India, Afghanistan, enz.);
  • 15% uit West- en Oost-Afrika;
  • 8% uit Europa.

Alain Maron, Brussels minister van Welzijn: “Sinds het begin van de legislatuur werken we aan een betere opvang van nieuwkomers in het Brussels Gewest. Op 1 juni behalen we twee resultaten: de invoering van het verplichte traject (dankzij een constructieve samenwerking met mijn collega, de heer Somers) en de uitbreiding van de doelgroep die op vrijwillige basis toegang heeft tot het inburgeringstraject. Die resultaten zijn met name mogelijk gemaakt door het extra budget dat beschikbaar is gesteld (1.185.000 euro), waardoor de onthaalkantoren voor nieuwkomers en het aanbod van cursussen Frans kunnen worden versterkt.”

Vanaf 1 juni 2022 zullen bepaalde mensen verplicht zijn om het inburgeringstraject te volgen. Dat traject zal verplicht zijn voor mensen die:

  1. tussen 18 en 65 jaar oud zijn;
  2. zich voor de eerste keer inschrijven in het vreemdelingenregister van een Brusselse gemeente;
  3. minder dan 3 jaar legaal in België verblijven.

Na ontvangst van hun verblijfsvergunning hebben mensen 6 maanden de tijd om zich in te schrijven bij een onthaalkantoor. Ze hebben vervolgens 18 maanden om het traject af te werken. De gemeenten zullen een belangrijke rol spelen bij het informeren van mensen, het doorverwijzen naar de onthaalkantoren of AgII-bon en het controleren of mensen zich aan die verplichting houden.

Tegelijkertijd zal de doelgroep die het inburgeringstraject op vrijwillige basis kan volgen, worden uitgebreid. Op 24 mei zal het parlement zich buigen over het voorstel van minister Maron om de toegang tot het inburgeringstraject uit te breiden tot alle volwassenen die dat wensen, met inbegrip van degenen die al meer dan drie jaar op het grondgebied verblijven.

Om die twee uitdagingen aan te gaan, heeft de FGC dus 1.185.000,00 euro extra vrijgemaakt vanaf 2022. Het is de bedoeling de opvangcapaciteit van de onthaalkantoren voor nieuwkomers te verhogen (5.500 personen op dit moment) en het aanbod van cursussen Frans te vergroten. Het totale jaarlijkse budget voor dit beleid in het Brussels Gewest (voor mensen die kiezen voor een Franstalig traject) bedraagt 9.400.000 euro/jaar.

Alain Maron: “We moeten ons ervoor blijven inzetten dat iedereen die zich permanent in Brussel wil vestigen, voldoende begeleiding krijgt om actief deel te nemen aan het sociale, economische en culturele leven. Dat houdt ook in dat de afstemming met aanverwante sectoren (werkgelegenheid, huisvesting en welzijn) moet worden versterkt en dat alle mechanismen van discriminatie en uitsluiting actief moeten worden bestreden. De uitdagingen zijn groot, en ik dank de onthaalkantoren voor nieuwkomers, AgII-bon en de twee administraties die de afgelopen maanden enorm veel werk hebben verzet.”

Wij zijn verheugd over de versterkte samenwerking tussen de dienst Bevolking en de onthaalkantoren voor nieuwkomers BAPA, die de mensen die in Vorst en elders in het Brussels Gewest aankomen, voortaan beter kunnen opvangen en begeleiden. Ik dank de gemeentediensten die zich ook aan deze nieuwe situatie aanpassen, zodat Vorst een gastvrije gemeente blijft”, stelt Mariam El Hamidine, burgemeester van Vorst.

Op het niveau van de actoren:

Er zijn 3 onthaalkantoren voor nieuwkomers (BAPA’s) erkend om het inburgeringstraject te organiseren voor mensen die voor het Franstalige traject kiezen:

  1. Sinds september 2015: VIA (gedragen door de gemeenten Schaarbeek en Molenbeek) en
  2. BAPA BXL (gedragen door de stad Brussel en haar OCMW).
  3. Sinds juni 2019: CONVIVIAL als onthaalkantoor van categorie II, gelegen in Vorst (op de grens met Anderlecht). Als het meest recent opgerichte onthaalkantoor blijft zijn capaciteitsmarge belangrijk.

Op dit moment hebben die 3 onthaalkantoren voor nieuwkomers een begeleidingscapaciteit van 5.500 personen.

De operator die belast is met de organisatie van het inburgeringstraject voor mensen die voor het Nederlandstalige traject kiezen, is AgII-bon, dat een begeleidingscapaciteit heeft van 4.000 personen.

De operatoren van cursussen Frans:

Tot op heden is met 15 operatoren een overeenkomst afgesloten om in totaal 39.670 uur opleiding per jaar te verzorgen (18.700 uur alfabetisering en 20.970 uur FVT). Om het opvangsysteem beter te evalueren, heeft het CRACS, Centre régional d’appui à la cohésion sociale (gewestelijk ondersteuningscentrum voor sociale samenhang), sinds 2016 de opdracht om het opvangsysteem voor nieuwkomers te ondersteunen, te onderzoeken en te evalueren.